تاریخچه کامل برند نایک: از فیل نایت تا امپراتوری جهانی

در دنیای امروز، نام “نایک” (Nike) فراتر از یک تولید کننده لباس و تجهیزات ورزشی است و رقیب بزرگ تجاری برند آدیداس؛ این نام مترادف با عملکرد برتر، نوآوری بی وقفه و شور و اشتیاق برای پیروزی است. از خیابان های شهر تا زمین های حرفه ای، لوگوی “سویوش” (Swoosh) نمادی جهانی از جاه طلبی است. اما چگونه یک استارت آپ کوچک که با فروش کفش های دست ساز در صندوق عقب اتومبیل آغاز شد، به غول میلیارد دلاری پوشاک ورزشی جهان تبدیل شد؟ در این مقاله جامع، ما به عمق سفر خواهیم کرد تا رازهای موفقیت، داستانهای پشت پردهی نوآوری های انقلابی و پاسخ به سوالات اساسی مانند “صاحب برند نایک کیست؟” و “تاریخچه برند نایک چیست؟” را کشف کنیم. این سفر نشان میدهد که چگونه دیدگاه دو مرد، ورزش را برای همیشه تغییر داد.

داستان و تاریخچه شرکت نایک

ریشه های نایک نه در اتاق های کنفرانس شیک، بلکه در مسیرهای دویدن و کلاس های دانشگاهی شکل گرفت. این داستان با تعهد به بهبود عملکرد ورزشکاران آغاز شد، دیدگاهی که در نهایت منجر به ایجاد یکی از قدرتمندترین برندهای جهان گردید.

صاحب برند نایک کیست و شروع از کجا بود؟

تاریخچه برند نایک با نام دو شخصیت کلیدی گره خورده است: فیل نایت (Phil Knight) و بیل باورمن Bill Bowerman. فیل نایت، دوندهی سابق دانشگاه اورگان و فارغ التحصیل دانشکده کسب و کار استنفورد، معتقد بود که کفشهای ورزشی ژاپنی با کیفیت بالا و قیمت مناسب می توانند بازار انحصاری آلمانی ها (آدیداس و پوما) را به چالش بکشند.

در سال ۱۹۶۴، نایت با مربی دو و میدانی سابق خود در دانشگاه اورگان، یعنی بیل باورمن، شریک شد. باورمن یک نوآور ذاتی بود که همواره به دنبال روش هایی برای سبکتر و بهتر کردن کفشهای دوندگانش بود. او با استفاده از وسایل غیر متعارف، کفش هایی را برای تیم خود طراحی میکرد که با استانداردهای آن زمان متفاوت بود.

این همکاری منجر به تأسیس شرکتی با نام ( BRS ) Blue Ribbon Sports شد . فعالیت اولیه BRS واردات و توزیع کفش های ورزشی ژاپنی اونیتسوکا تایگر (که اکنون به عنوان آسیکس شناخته میشود) در ایالات متحده بود. آنها کار خود را با فروش تنها چند صد جفت کفش در سال و با سرمایهای اولیه حدود ۵۰۰ دلار آغاز کردند. دفتر مرکزی آنها در واقع صندوق عقب اتومبیل فیل نایت بود!

برند نایک مال کدام کشور است؟

یکی از جنبه های مهم درک این امپراتوری، موقعیت جغرافیایی آن است. برند نایک مال کشور ایالات متحده آمریکا است. دفتر مرکزی جهانی نایک امروزه در بوربیتون، اورگان قرار دارد. اگر چه طراحی و بازاریابی در آمریکا هدایت میشود، اما ساخت و تولید بخش عمدهای از محصولات نایک در سراسر جهان، به ویژه در آسیا، انجام میشود. این ریشه های آمریکایی، هویت “عملگرا” و “پیروزمندانه” برند را تقویت کرده است.

لوگو نایک و شعار تبلیغاتی افسانهای

هویت بصری و کلامی نایک شاید قویترین سلاح های آن در بازاریابی جهانی باشند. لوگو و شعار، درک ساده ای از قدرت و حرکت را به مصرف کننده منتقل میکنند.

طراح برند نایک و ماجرای سویوش

در سال ۱۹۷۱، زمانی که BRS تصمیم گرفت کفش های خود را با نام جدیدی عرضه کند، نیاز به یک هویت بصری متمایز داشت. فیل نایت به کارولین دیویس، دانشجوی طراحی گرافیک در دانشگاه ایالتی پورتلند، مراجعه کرد تا یک لوگو طراحی کند که “حس حرکت”را منتقل کند.

دیویس در نهایت طرح نمادین”سویوش” (Swoosh) را ارائه داد. این نماد که شبیه یک تیک ( ✓) مورب است، الهام گرفته از بال الهه پیروزی در اساطیر یونان باستان، یعنی “نیکی” ( Nike ) بود. فیل نایت در مورد این طرح مشهور است که گفت: “من آن را دوست نداشتم، اما فکر میکردم با گذر زمان رشد خواهد کرد.

نکته حیرت انگیز این است که دیویس تنها ۳۵ دلار برای طراحی این لوگو که امروزه میلیاردها دلار ارزش دارد، دریافت کرد. بعدها، نایک برای قدردانی از او، سهام قابل توجهی از شرکت را به او اهدا کرد، عملی که نشان دهنده اهمیت درک ارزش نوآوری در تاریخچه برند نایک است.

شعار برند نایک چیست؟

شعار”Just Do It” (فقط انجامش بده) یکی از مشهورترین و تأثیرگذارترین شعار های تبلیغاتی تاریخ است. این شعار برای اولین بار در سال ۱۹۸۸ معرفی شد و بلافاصله انقلابی در زمینه بازاریابی ورزشی ایجاد کرد.

منشأ این شعار نیز خود داستانی جذاب دارد. گفته میشود که دن ویدن Dan Wieden – یکی از شرکای آژانس تبلیغاتی Wieden+Kennedy – در حال جستجو برای یک شعار انگیزشی بود که به یاد نقل قولی افتاد که در مورد گَری گیل، قاتل زنجیرهای آمریکایی، بیان شده بود؛ گیل هنگام اعدام در سال ۱۹۷۷ گفته بود: ( “s do it’Let.”) ویدن تنها کلمه s’Let را با Just جایگزین کرد.

این شعار، ورای تمرکز صرف بر کفش، به یک فلسفه زندگی تبدیل شد: هر هدفی، چه دویدن ماراتن و چه انجام یک کار دشوار روزمره، نیاز به یک شروع قاطع دارد. این پیام جهان شمول، به رشد افسانه ای کتونی نایک و سایر محصولات کمک شایانی کرد.

برند نایک یا نایکی؟

در مورد تلفظ نام این برند، اغلب بحث هایی وجود دارد. نام نایک از الهه پیروزی یونانی گرفته شده است. در زبان انگلیسی، تلفظ غالب و پذیرفته شده نایک ( Nike ) است. در زبان فارسی نیز این تلفظ رایج تر است، هرچند گاهی به اشتباه “نایکی” نیز تلفظ میشود. اهمیت این نام ریشه ای است: نماد پیروزی، که هدف اصلی هر ورزشکاری است.

فراتر از یک کفش ورزشی: تکنولوژی های تاریخ ساز نایک

نایک هرگز فقط یک شرکت مد نبوده است؛ هسته اصلی آن همیشه بر اساس مهندسی و نوآوری برای ارتقای عملکرد ورزشی بوده است.

تکنولوژی های اولیه: زیره وافل

در اوایل دهه ۱۹۷۰، بیل باورمن همچنان به دنبال سبکی و چسبندگی بهتر بود. افسانه ها حاکی از آن است که او یک روز صبح در حال صرف صبحانه بود که ایدهی زیره وافل به ذهنش خطور کرد. او الستیک مذاب را در دستگاه وافلپز خانگی خود ریخت تا قالبی با برجستگی های مربعی شکل ایجاد کند که بهترین چسبندگی را بدون افزایش وزن زیاد فراهم می کرد.

این نوآوری منجر به تولید زیره وافل شد که سبکی، انعطاف پذیری و کشش بی نظیری را به ارمغان آورد و به سرعت تبدیل به مشخصه کفش های دویدن نایک شد و نقش محوری در موفقیت اولیه شرکت ایفا کرد.

داستان نایک جردن و تولد اسطورهای به نام ایر جردن

بیشک مهمترین همکاری استراتژیک در تاریخچه برند نایک، پیوستن مایکل جردن به این شرکت در سال ۱۹۸۴ بود. در آن زمان، جردن یک ستاره نوظهور بود و آدیداس و دیگران شانس بیشتری برای جذب او داشتند.

بیشتر بخوانید : انواع مدل کتونی ایر جردن

نایک با پیشنهادی جسورانه و ارائه یک خط تولید اختصاصی به نام ایر جردن (Air Jordan)، جردن را متقاعد کرد. این همکاری نه تنها بر اساس تبلیغات، بلکه بر پایه محصولی انقلابی بنا شد: کفش های بسکتبال ایر جردن ۱.

مسئله لیگ NBA: لیگ بسکتبال حرفه ای آمریکا (NBA) در ابتدا اعلام کرد که رنگ های کفش های ایر جردن ۱ (که عمدتا ً سیاه و قرمز بودند) با قوانین لباس متحدالشکل تیم ها مغایرت دارد و استفاده از آنها ممنوع است. نایک از این ممنوعیت استقبال کرد و از هر بار که جردن در زمین با این کفش ها بازی می کرد و جریمه می شد، مبلغ جریمه را پرداخت میکرد. این استراتژی “ممنوعیت ممنوعه” به یک کمپین بازاریابی جهانی تبدیل شد. هر هفته، جریمه ها به عنوان دلیلی برای خرید کفش ها تبلیغ می شدند و این امر تقاضا را سر به فلک کشید. این همکاری، مفهوم “سلبریتی اندورسمنت” (تأیید سلبریتی) را در سطح جهانی تعریف کرد و سری جردن را به نمادی فرهنگی تبدیل نمود.

بیشتر بخوانید : تفاوت‌ کتونی‌ های کپی و مستر کوالیتی چیست

محصوالت کلیدی: Air Max و 1 Air Force

نایک به نوآوریهای خود ادامه داد:

• ۱۹۸۷ – Air Max : طراحی شده توسط تینکر هتفیلد، این سری با معرفی واحد هوا (Air Unit) قابل مشاهده در پاشنه، تعهد نایک به دیدن تکنولوژی را اثبات کرد. این تکنولوژی نه تنها جذب شوک را افزایش داد بلکه یک عنصر طراحی جسورانه بود.
• ۱۹۸۲ – Air Force 1 : در ابتدا به عنوان یک کفش بسکتبال معرفی شد، اما به سرعت به نماد فرهنگ شهری و هیپ هاپ تبدیل شد و یکی از پرفروش ترین و ماندگارترین مدل های نایک باقی ماند. این کفش ها نشان دادند که نایک می تواند در مرزهای ورزش و مد حرکت کند.

نتیجه گیری

داستانی جذاب از جسارت، نوآوری و بازاریابی استادانه است. از ایده ی فیل نایت در صندوق عقب ماشین تا تبدیل شدن به نماد جهانی پیروزی، نایک ثابت کرده است که تنها یک شرکت تولیدکننده نیست، بلکه یک نیروی فرهنگی است. طراحی کارولین دیویس، فلسفه بیل باورمن، و ریسک پذیری فیل نایت در همکاری با مایکل جردن، همگی در هم تنیده اند تا این امپراتوری را شکل دهند.تاریخچه برند نایک به ما می آموزد که گاهی اوقات، بهترین ایده ها با ۳۵ دلار شروع می شوند و موفقیت پایدار نتیجه پذیرش ریسک و تمرکز بی وقفه بر عملکرد است. در نهایت، “Just Do It” صرفا ً یک شعار نیست؛ بلکه خالص های از روحیه ایست که این برند را به جایگاه کنونی خود رسانده است. اگر شما نیز به دنبال الهام برای شروع پروژه بعدی خود هستید، شاید زمان آن رسیده باشد که به سادگی آن را انجام دهید!